İSTANBUL & AVANOS 26-27-28 Nisan 2013 'de

İstanbul

&

Kapadokya, Ürgüp ve Avanos Gezisi

26 Nisan Cuma 21:00 Gidiş

28 Nisan Pazar 23:30 Dönüş

2 Gün Gezi + 1 Gece Konaklama

190.00 TL

Gezimize gelmek isterseniz

geziyoruz@hotmail.com  adresimize

birinizin adını-soyadını, kaç kişi olacağınızı,

nereden bineceğiniz ve cep tlf. numaranızı yazıp

yerinizi ayırtırabilirsiniz..

Program
     26 Nisan Cuma 
21:00 Bakırköy - İncirli'den Hareket
Topkapı, Haliç Köprüsü, Mecidiyeköy, Boğaz Köprüsü Giriş ve Çıkışı, Göztepe, Kozyatağı, Bostancı, Maltepe, Kartal, Pendik, Tuzla... (Bu güzergahtaki farklı İETT durakları da olabilir...)
23:30 İzmit Halkevi Önü
00:30 Bolu'da Tursan Tesislerinde İhtiyaç Molası (www.tursantesisleri.com)
01:00 Hareket
05:00 Ankara / Şereflikoçhisar İlçesinde İhtiyaç Molası (www.skochisarturistiktesisleri.com)
06:00 Şereflikoç Tesisi'nden Hareket

     27 Nisan Cumartesi 
     Otobüste giderken Kahvaltı İkramı - (Ücretsiz / Ekmek, beyaz peynir, kaşar peyniri, zeytin, tereyağ, reçel, helva, salatalık, domates ve çaydan oluşan bir kahvaltı menüsü)

09:00 IHLARA VADİSİ
10:30 DERİNKUYU YERALTI ŞEHRİ
11:30 Müzeden Çıkış
12:30 GÜVERCİNLİK VADİSİ
Öğlen Yemeği (Bindallı Restaurant / Açık Büfe /Meşrubat Hariç 11 TL., Fiyatımıza dahil değil)
13:30

   * UÇ HİSAR KALESİ
   * PAŞABAĞLAR VADİSİ
   * ÜRGÜP
   * ASMALI KONAK (Müze Kart Geçerli Değil, Giriş 2 TL.)
   * AVANOS
     Nevşehir'in 18 km kuzeyinde olan Avanos'un antik dönemdeki adı Venessa'dır. Çok sayıda çanak çömlek atölyesi bulunan ilçede seramik yapım geleneği Hititlerden beri süregelmektedir. Kızılırmak'ın getirdiği kırmızı toprak ve milden elde edilen seramik çamuru, Avanoslu seramik sanatçılarının elinde şekil almaktadır.
     * ÇANAK-ÇÖMLEK ATÖLYELERİ
     Avanos'ta da Hititler'den beri çarkla çanak-çömlek yapıldığı bilinmektedir.Bu el sanatı kavimden kavime,babadan oğula geçerek günümüze kadar gelmiştir. Avanos'un dağlarından ve Kızılırmak'ın eski yataklarından yumuşak ve yağlı kil topraklar elenir ve iyice yoğurularak çamur haline getirilir.Çark adı verilen ve ayakla döndürülen tezgah üzerindeki çamurun maharetle şekillendirilmesiyle istenilen çanak yapılmış olur.İşlik denilen atölyelerde üretilen çanaklar önce güneşte,daha sonra da gölgede kurutulduktan sonra,saman ve talaşla yakılan fırınlarda 800 dereceden başlayıp 1200 derece sıcaklık arasında özenle pişirilir.
Yörede yemek kapları,su testileri,kışlık yiyecek saklamak için çömlekler ve küpler,su kükleri tanınan çanak ürünleridir. Avanos,günümüzde "Kapadokya'nın el sanatları ve alış-veriş merkezi"olarak tanınmaktadır.
     * ONYX TAŞ ATÖLYELERİ
     * DERVENT VADİSİ
18:00 * BÜYÜK AVANOS OTEL (www.cappadociaavanoshotel.net)
19:00 - 22:00 Akşam Yemeği (Açık Büfe, Ücretsiz)
22:00 - 23:00 Çay İkramı, Tanışma, Hasbihal...
Konaklama...
29 Nisan Pazar
07:00 - 09:00 Otelde Kahvaltı (Açık Büfe, Ücretsiz)
09:30 * GÖREME AÇIKHAVA MÜZESİ
12:00 Öğlen Yemeği / Dede Efendi Restaurant (Fiyata dahil değil)
     www.dedeefendirestaurant.com (Menü 1. / Meşrubat Hariç 11 TL.)
13:00

     * ORTAHİSAR KALESİ
     * UÇAN BALONLAR (2 Saatlık Geziler kişi başına yaklaşık 200-250 TL. gibi, çok pahalı olduğu için binilmez, gözlenmiş olur...)
14:30

     * HACI BEKTAŞ-I VELİ DERGAHI
15:00 Hareket
20:00 Bolu'da Tursan Tesisinde Akşam Yemeği (Fiyatımıza dahil değil. 10-15 TL. gibi)
21:00 Hareket
22:30 İzmit Halkevi Önü Varış
23:30 Tuzla'ya Varış (Pendik, Kartal, Maltepe, Bostancı, Kozyatağı, Göztepe, Boğaz Köprüsü Giriş ve Çıkışı, Mecidiyeköy, Haliç Köprüsü, Topkapı... (Bu güzergahtaki farklı İETT durakları da olabilir...)
00:30 İncirli'ye Varış...

Fiyat

190 .00 TL. 

Otobüsde koltuğa oturmamak kaydıyla 0-2 yaş çocuklar ücretsiz.

Fiyata Dahil Olan Hizmetler: 
* İstanbul - Kapadokya, Gidiş-Dönüş ve Geziler İçin Otobüs/Ulaşım
* Cumartesi Sabahı, Otobüste Kahvaltı İkramı
* Cumartesi Akşamı, Kalınacak Otelde Akşam Yemeği
* Pazar Sabahı / Kalınan Otelde Kahvaltı
* Otobüs içi ikramlar (su, neskafe, çay, gazoz, kek vs.)
* Profesyonel Rehberlik

Fiyata Dahil Olmayan Hizmetler:
* Müze Giriş Bedelleri (Bir defaya mahsus MÜZEKART bedeli 30 TL. olup, yıl boyunca sınırsız kullanma hakkı vardır...)
* Öğlen Yemekleri
* Dönüşte Akşam Yemeği

Gezilecek Müzelere ücretsiz girmek için,

Gideceğimiz ilk Müzede

MÜZEKART

Çıkarttırılmasını önereceğiz...

Müze Kart bedeli 30 TL. dir. (Toplanacak fiyatımıza dahil değil.)

1 yıl boyunca bütün illerdeki müzelere ücretsiz giriş hakkı olacaktır.

Notlar:
* Namaz vakitlerinde en yakın ve en uygun tesislerde, mekanlarda namaz molası verilecek.
* Malisef Kapadokya'da alkol bulunmayan, kaliteli hiç bir otel yokmuş :( Aşağıda internet adresini gördüğünüz, Büyük Avanos Otelin bir bölümünde alkol olmasına rağmen gayet temiz, ailece kalınabilecek bir mekan. Gurubumuza topluca namaz kılabileceğimiz mekan da tahsis edecekler.)
* Uçan Balonlar malisef çok pahalı. Yaklaşık 2 saat gezdiriyorlar ve tek kişi için yaklaşık 200-250 TL. gibi. (Ciddi bir israf gibi görüyoruz ve önermiyoruz...)
* Ödemeler Seyahat esnasında nakit toplanacaktır, fiyatlara KDV. dahildir.

www.cappadociaavanoshotel.net

Kalınacak Otel hakkında bilgi edinmek için

yukarıdaki internet adresine tıklayabilirsiniz...

CENNET İLE İLGİLİ AYET-İ KERİMELER - 5

C E N N E T

CENNET İLE İLGİLİ AYET-İ KERİMELER - 5

"İçinde ebedi kalacakları, zemininden ırmaklar akan Adn cennetleri!

İşte arınanların mükafatı budur."

(Tâ'hâ Suresi / 76)

"Bunun üzerine dedik ki:

"Ey Adem bu gerçekten sana ve eşine düşmandır;

sakın sizi cennetten çıkarmasın sonra yorulu, mutsuz olursun."

(Tâ'hâ Suresi / 117)

"Böylece ikisi ondan yediler.

Hemen ardından ayıp yerleri kendilerine açılıverdi,

üzerlerini cennet yapraklarından yamayıp-örtmeye başladılar.

Adem, Rabbine karşı gelmiş oldu da şaşırıp kaldı."

(Tâ'hâ Suresi / 121)

"Onun uğultusunu bile duymazlar.

Onlar nefislerinin arzuladığı (sayısız nimet) içinde

ebedi kalıcıdırlar. 
En büyük dehşet dahi onları tasalandırmaz ve:

'İşte bu sizin gününüzdür, size va'dedilmişti' diye

melekler onları karşılayacaklardır."

(Enbiyâ Suresi / 102-103)

"Hiç şüphesiz Allah iman edenleri ve salih amellerde bulunanları

altından ırmaklar akan cennetlere sokar,

orada altından bileziklerle ve incilerle süslenirler;

ordaki elbiseleri ipek(ten)tir.

Onlar sözün en güzeline iletilmişlerdir ve

övülen doğru yola iletilmişlerdir."

(Hac Suresi / 23-24)

"İşte (yeryüzünün hakimiyetine ve ahiretin nimetlerine) varis olacak onlardır.

Ki onlar Firdevs (cennetlerin)e de varis olacaklardır;

içinde de ebedi olarak kalacaklardır."

(Mü'minûn Suresi / 11)

"Dilediği takdirde sana bundan daha hayırlısı olarak

altından ırmaklar akan cennetler veren ve

senin için köşkler kılan (Allah) ne yücedir."

(Furkân Suresi / 10)

De ki: "Bu mu daha hayırlı,

yoksa takva sahiplerine va'dedilen ebedi cennet mi?

Ki onlar için bir mükafat ve son duraktır.

İçinde ebedi kalıcılar olarak orada

her istedikleri onlarındır;

bu Rabbinin üzerine aldığı, istenen bir vaaddir."

(Furkân Suresi / 15-16)

"O gün cennet halkının kalacakları yer daha hayırlı,

dinlenecekleri yer çok daha güzeldir."

(Furkân Suresi / 24)

"İşte onlar sabretmelerine karşılık

(cennetin en gözde yerinde) odalarla ödüllendirilirler ve

orada esenlik dileği ve selamla karşılanırlar.

Orada ebedi olarak kalıcıdırlar;

o ne güzel bir karargah ve ne güzel bir konaklama yeridir."

(Furkân Suresi / 75-76)

"(O gün) Cennet takva sahiplerine yaklaştırılır."

(Şu'arâ Suresi / 90)

"İman edip salih amellerde bulunanlar;

onları içinde ebedi kalıcılar olarak

altından ırmaklar akan

cennetin yüksek köşklerine muhakkak yerleştireceğiz.

(Salih) Amellerde bulunanların ecri ne güzeldir."

(Ankebût Suresi / 58)

"Böylece iman edip salih amellerde bulunanlar;

artık onlar, bir cennet bahçesinde sevinç içinde ağırlanırlar."

(Rûm Suresi / 15)

"Kim inkâr ederse artık onun inkârı kendi aleyhinedir;

kim salih bir amelde bulunursa

artık onlar kendi lehlerine olarak

(cennetteki yerlerini) döşeyip hazırlamaktadırlar."

(Rûm Suresi / 44)

"(Ancak) Gerçekten iman edip salih amellerde bulunanlar ise;

onlar için nimetlerle-donatılmış cennetler vardır.

Orada ebedi olarak kalıcıdırlar.

Allah'ın va'di haktır.

O üstün ve güçlü olandır hüküm ve hikmet sahibidir."

(Lokman Suresi / 8-9)

"İman eden ve salih amellerde bulunanlar ise

artık onlar için yaptıklarınıza karşılık olmak üzere

bir ağırlanma konağı olarak barınma cennetleri vardır."

(Secde Suresi / 19)

İSLAM İLMİHALİ / ZEKÂT / GEÇERLİLİK ŞARTLARI

İSLAM İLMİHALİ

Dokuzuncu Bölüm

ZEKÂT

Üçüncü Konu

ZEKÂTIN ŞARTLARI (2)

     Zekat ve Zekatın Yükümlülük Şartları

     B) GEÇERLİLİK ŞARTLARI

     Yukarıda zekâtın vücûb şartlarından, yani bir kimsenin zekâtla mükellef olabilmesi için şahsı ve malı yönünden aranan şartlardan söz edildi. Şimdi ise, üzerine böyle bir mükellefiyet terettüp eden müslümanın yapacağı ifanın geçerli olabilmesi için gerekli şartlar, yani klasik ifadesiyle zekâtın sıhhatinin şartları üzerinde durulacaktır. Zekâtın, fakihlerce ısrarla üzerinde durulan iki önemli sıhhat şartı vardır. Bunlar da mükellefin ibadet niyeti ve yapılan ödemenin ehline temlikidir.

     a) Niyet

     Zekât esasen malî bir ibadettir ve namazla birlikte İslâm'ın iki temelini teşkil eder. Namaz bedenî ibadetlerin, zekât da malî ibadetlerin simgesi konumundadır. Âyet ve hadislerde zekâtın çok defa namazla birlikte zikredilmiş olması da böyle bir anlam taşır. Zekât sadece bir borç değil aynı zaman-da ondan istifade edecek kişilerin bir hakkıdır da. Bu sebeple devletin topla-ma ve dağıtma yükümlülüğünü üstlendiği bir nevi vergi olarak da nitelendi-rilir. Devlet onu mükelleflerden gerektiğinde zorla tahsil eder. Bunlar zekât mükellefiyetinin toplumu ve üçüncü şahısları ilgilendiren yönüdür. Bunlara ilâve olarak bir de zekâtın ibadet olması, Allah'ın emrine itaat edilerek, O'na kulluğun bir nişanesi olarak yerine getirilmekte oluşu sebebiyle mükellefin niyet ve kastını, onun iç dünyasını ilgilendiren yönü vardır. Bu sebeple de İslâm bilginleri, zekâtta ibadet bilinç ve niyetinin bulunması gerektiğini, ancak bu takdirde zekâtın mükellef açısından geçerli olacağını belirtirler.

     Zekâtın bu iki yönünü birlikte değerlendiren fakihler diğer ibadetlerde olduğu gibi zekât borcunun ödenmesinde de niyetin şart olduğunda görüş birliğine varmışlar, fakat bu niyetin ne zaman yapılacağında, mükellef adına başkası tarafından yapılıp yapılamayacağında (niyâbet), ayrıca devlet tarafından zorla tahsil edildiğinde zekât borcunun ödenmiş olup olmayacağında farklı görüş ileri sürmüşlerdir.

     Hanefîler'e ve Şâfiîler'e göre; kaide olarak niyetin ödeme anında bulunması gerekir. Çünkü zekât ibadettir ve ibadetlerde niyet şarttır. Fakat ödemeler parça parça yapıldığı için, kolaylık olsun diye niyetin, zekât borcunun çıkarıldığı anda bulunması da yeterlidir. Bu oruçta niyetin önceden yapılması gibidir.

     Zekât verilirken hükmen niyet edilmiş olması da yeterlidir. Meselâ mal sahibi niyet etmeden zekât borcunu verdikten sonra henüz mal fakirin elinde iken niyet etmesi, yahut vekile vermesi anında niyet ettiği halde vekil zekât borcunu öderken niyet etmemesi gibi durumlarda niyet hükmen var sayılır. Çünkü emreden kişinin niyeti esastır.

     Hanefî mezhebinde müftâ bih (kendisiyle fetva verilen) görüşe göre zekât memuru açık mallardan (el-emvâlü'z-zâhire) zekâtı zorla almış ise, mükellefin üzerinden zekât borcu düşer, gizli mallardan zorla zekât alındı ise zekât borcundan mükellef -niyet etmemiş ise- kurtulamaz.

     Şâfiîler'e göre; tercih edilen görüş -Hanefîler'de olduğu gibi- niyetin zekât borcunu çıkarma anında yapılabileceğidir. Çünkü niyeti zekât borcunu hak edenlere verirken şart koşmak güçlük doğurur. Onun için malında vekil tayin eden kişinin devir esnasında zekâta niyet etmesi yeterlidir.

     Şâfiîler çocuk ve akıl hastasının mal varlığından velî ve vasîlerinin zekât ödemekle mükellef oldukları görüşündedir. Bu durumda veli veya vasî onlar adına zekât öderken niyet edeceklerdir.

     Mâlikîler'e göre mükellef zekât malını ayırırken, bu malın verilmesinden az önce veya verilirken niyet edilmesi câizdir. Hanbelîler'in görüşü de buna yakındır. Onlara göre mal sahibinin niyeti esas olup zekât memurunun niyeti onun yerine geçmez.

     b) Temlik

     Zekâtı, ona ehil olanlara vermek yani onların mülkiyetlerine geçirmek (temlik) şarttır. Bu şart iki unsur içerir; birincisi temlik işlemi, ikincisi ise temlikin yapıldığı şahsın zekâtı almaya ehil oluşu. Fakihlerin temlik terimine genelde bir malın mülkiyetini zekât alacak şahsa doğrudan nakletme işlemi şeklinde dar bir anlam verdiklerini belirtmek gerekir. Bu itibarla bir kimse zekât niyetiyle bir fakir veya yetimin karnını doyursa bu zekât borcunu ortadan kaldırmaz. Ancak zekâta niyet edilerek, onlara gıda maddeleri verilse zekât ödenmiş olur. Çünkü zekât niyetiyle fakire, yetime mal vermek temliktir. Böylece onlar kendi malından yemiş olur.

     Klasik dönem İslâm hukukçularının büyük çoğunluğuna göre cami, okul, yol, köprü, çeşme yapımı gibi hayır kuruluşlarına zekât verilmez; ölü kefenleri alınmaz ve ölülerin borçları zekâtla ödenmez. Çünkü bu durumlarda temlik gerçekleşmez; yani zekât, borcu ödenen kişinin mülkiyetine geçmemektedir. Hayır kurumlarına zekâtın dışında bağışlar şeklinde yardımlar yapılmalı, zekât ise sadece fakirlere verilmelidir. Çünkü İslâm dininde imkânı olan müslümandan sadece zekât borcunu vermesi değil, bunu da aşarak Allah'ın kendisine verdiği malını hayırlı faaliyetlere sarfetmesi istenmektedir.

     İslâm'ı yaymak, korumak, müslümanlara düşmanlarından zarar gelmesini önlemek amacıyla yapılan harcamalar zekât yerine geçer. Çağımızda yoksullara ve âcizlere bakmak için kurumlar oluşturulmuştur. Bu kurumlara da zekât verilir ve bu vekâleten veya dolaylı temlik sayılır.

     Temliki dar mânasıyla alan fakihler bir fakiri zekâta mahsup olmak üzere bir dairede oturtmakla da zekât borcunun ödenmiş olmayacağını, çünkü bunun temlik sayılmayacağını ileri sürmüşlerdir. Ancak evin kullanımının ekonomik bir değerinin bulunduğu, fakirin evde oturduğu müddetçe onun kullanım (menfaat) mülkiyetine sahip olduğu ve bu açıdan temlikin gerçekleştiği düşünülürse araya göstermelik bir para alışverişinin girmesine gerek olmadığı görüşü daha doğrudur.

     Zekât usul (baba, anne, dede, nine) ve fürûa (çocuk ve torun) verilemez. Çünkü zekât verenle usul ve fürûu arasında çok sıkı bir mülkiyet bağı ve menfaat ortaklığı vardır. Dolayısıyla burada tam anlamıyla temlik gerçekleşmez. Aynı şekilde kişi zekâtını karısına da veremez. Ebû Hanîfe'ye göre kadın da zekâtını kocasına veremez.

     Fakir bir kimsede alacağı olan zengin ona, "Alacağımı sana zekât olarak veriyorum" dese temliki dar ve formel (şeklî) mânada anlayan fakihlere göre bu şekilde zekât borcu ödenmiş olmaz. Çünkü zengin zekât borcunu fakirin eline teslim etmedikçe temlik gerçekleşmez ve borçtan kurtulmaz. Ancak temliki geniş mânasıyla alırsak bu da bir nevi temliktir, zekât yerine geçer. Bunun için de borçlu, borcunu alacaklıya ödeyip sonra tekrar zekât olarak ondan alması şeklinde bir şeklî ve dolaylı işleme gerek yoktur.

     Yapılan bir harcamanın veya ödemenin fıkhen zekât sayılabilmesi için fakihlerce ileri sürülen niyet ve ehline temlik şartları netice itibariyle hem zekâtı verenin bilinçli ve iradî şekilde hareket etmesini sağlamaya hem de fakirin haklarını korumaya mâtuf tedbirler olarak anlaşılmalıdır. Fakihlerin temlik terimini dar mânasıyla ve şeklî bir işlem olarak yorumlamaları da esasen fakirin hakkını gözetmeye yönelik bir çaba olmakla birlikte bu yaklaşım bazan gülünç hilelerin de yolunu açmaktadır. Doğru olanı, temlike geniş mâna verilmesi ve dolaylı temliklerin yeterli sayılmasıdır.

     Borçlu, zengin alacaklısına "Bana zekâtını ver, senin borcunu ödeyeyim" dese alacaklı da zekâtını ona verse, zekât borcunu ödemiş olur. Borçlu onu aldıktan sonra kendi borcunu ödemek zorunda değildir. Ama borç yerine, aldığı zekâtı verirse borcunu ödemiş sayılır.

     Temlikin gerçekleşmesinde gözetilen ikinci husus ise, temlikin zekâtı hak edenlere yapılmasının şartıdır. Bu itibarla zekât zenginlere ve onların küçük çocuklarına verilemez. Çünkü onlar zekâta ehil değildir. Zenginin yetişkin çocuğu, nafakası babasına ait de olsa, zengin sayılmaz. Zenginin fakir karısı da böyledir.

     Hz. Peygamber kendi soyuna zekât verilmesini yasakladığı için zekât Hâşimoğulları'na da verilemez. Böylece Hz. Peygamber bir devlet gelirini hak da etseler- sülâlesine yasaklayan tek tarihî şahsiyettir. Belki de o, bu uygulaması ile zekât mallarına göz diken kötü kişilerin çeşitli istismarlarına mani olmak istemiş ve zekât gelirlerini Hâşimoğulları'na yasaklamıştır. Hâşimoğulları; Hz. Ali, Abbas, Ca`fer Tayyâr, Akýl ve Hâris b. Abdülmuttalib soyundan gelenlerle bunlar tarafından hürriyete kavuşturulan kişilerdir.

CENNET İLE İLGİLİ AYET-İ KERİMELER - 4

C E N N E T

CENNET İLE İLGİLİ AYET-İ KERİMELER - 4

"İman edip salih amellerde bulunanlar, ne mutlu onlara.

Varılacak güzel yurt da onlar içindir."

(Ra'd Suresi / 29)

"Takva sahiplerine vadolunan cennetin özelliği (şudur):

Onun zemininden ırmaklar akar.

Yemişleri ve gölgesi süreklidir.

İşte bu, (kötülüklerden) sakınanların (mutlu) sonudur.

Kafirlerin sonu ise ateştir."

(Ra'd Suresi / 35)

"İman edip de iyi işler yapanlar,

Rablerinin izniyle içinde ebedi kalacakları ve

zemininden ırmaklar akan cennetlere yerleşeceklerdir.

Orada (birbirleriyle) karşılaştıkça söyledikleri "selam" dır."

(İbrahim / 23)

"Gerçekten takva sahibi olanlar

cennetlerde ve pınar başlarındadır."

(Onlara) oraya esenlikle ve güvenlikle girin denilir.

(Hicr Suresi / 45-46)

"Biz, onların gönüllerindeki kini söküp attık;

onlar artık köşkler üzerinde

karşı karşıya oturan kardeşler olacaklar.

Orda onlara hiçbir yorgunluk dokunmaz ve

onlar ordan çıkarılacak değildirler.

(Hicr Suresi / 47-48)

"Girecekleri (o yurt), zemininden ırmaklar akan Adn cennetleridir.

Onlar için orada kendilerine diledikleri her şey vardır.

İşte Allah, takva sahiplerini böyle mükafatlandırır.

(Onlar) meleklerin, 'Size selam olsun,

yapmış olduğunuz (iyi) işlere karşılık cennete girin'

diyerek tertemiz olarak canlarını aldıkları kimselerdir."

(Nahl Suresi / 31-32)

"İşte onlara, alt taraflarından ırmaklar akan Adn cennetleri vardır.

Onlar Adn cennetlerinde tahtlar üzerine kurularak

orada altın bileziklerle bezenecekler;

ince ve kalın dibadan yeşil elbiseler giyecekler.

Ne güzel karşılık ve ne güzel kalma yeri!"

(Kehf Suresi / 31)

"İman edip, iyi davranışlarda bulunanlara gelince;

onlar için makam olarak Firdevs cennetleri vardır."

"Orada ebedi olarak kalıcıdırlar ondan ayrılmak istemezler."

(Kehf Suresi / 107 - 108)

"Nihayet onların peşinden öyle bir nesil geldi ki,

bunlar namazı bıraktılar, nefislerinin arzularına uydular.

Bu yüzden ileride sapıklıklarının cezasını çekecekler.

Ancak tevbe edip, iman eden ve

iyi davranışta bulunan kimseler hariçtir.

Bunlar; cennete girecekler ve hiç bir haksızlığa uğratılmayacaklardır."

(Meryem Suresi / 59-60)

"O cennet;

çok merhametli olan Allah'ın,

kullarına gıyaben vadettiği Adn cennetleridir.

Şüphesiz O'nun vadi yerini bulacaktır.

Orada boş söz değil, hoş söz duyarlar.

Ve orada, sabah-akşam kendilerine ait rızıkları vardır.

Kullarımızdan, takva sahiplerine verdiğimiz cennet işte budur."

(Meryem Suresi / 61-62-63)

KELİMELER - KAVRAMLAR / SECDE

KELİMELER - KAVRAMLAR

SECDE

     Baş eğme, itaat etme, üstün bir varlığın önünde yere kapanma; namazda veya Allah'a ibadet niyeti taşıyarak alın ve burun yere değecek şekilde yere kapanma ve dua etme anlamında bir fıkıh terimi.
     Kur'an-ı Kerim'in birçok âyetinde müslümanlar, rükû ve secde edenler şeklinde tanımlanmış; Allah'a yaptıkları secde nedeniyle yüzlerinin nurlandığı ve alınlarındaki secde izlerinden tanınacakları bildirilmiştir (el-Fetih, 48/29).
     Diğer yandan, secdenin, müslümanların namaz kılarken alınlarını yere koymaları dışında, aslında Allah'ın emirlerine uymak, O'nun kainattaki düzenine riayet etmek anlamına geldiği şu âyet-i kerimeyle daha iyi anlaşılmaktadır: "Göklerde ve yerde olanların, güneş, ay, yıldızlar, dağlar, ağaçlar, hayvanlar ve insanların çoğunun Allah'a secde ettiklerini görmüyor musun?" (el-Hacc, 22/18).
     Dolayısıyla secde, Allah'ın buyrukları dışına çıkmamak anlamına gelirken; namazda yapılan secde ise Allah'a itaatin bir sembolü, bir göstergesidir. Namazda secde eden müslüman, hayatının diğer zamanlarında da O'na boyun eğiyor, buyruklarından dışarı çıkmıyor demektir. Kur'an-ı Kerim'de Hz. Yusuf'un kıssası anlatılırken, anasının, babasının ve on bir kardeşinin Yusuf'a secde ettikleri bildiriliyor (Yusuf, 12/100). Allah'ın dışında hiç bir varlığa secde edilmeyeceğini, bunun şirk olduğunu söyleyen İslâm alimleri söz konusu âyeti açıklarken, buradaki "secdeye kapandılar" cümlesine iki tür anlam yüklüyorlar: Ya onlar sevinçlerinden Allah'a şükür niyetiyle yere kapandılar; ya da, Hz. Yusuf'un emrine girerek hayatlarının diğer bölümünde Onun buyruklarının dışına çıkmadılar. Bir diğer anlamı, Yusuf'un önünde saygıyla eğildiler demektir. Hangi anlam kabul edilirse edilsin, Allah'ın dışında hiç bir canlıya secde edilebileceği yönünde bir anlam çıkarılamaz.

     Namazın farzlarından olan secde şöyle yapılır:

     Rasûlüllah'ın, "Alın, iki el, iki diz ve iki ayak uçları olmak üzere yedi kemik üzerine secde etmekle emrolundum" (Tecrid-i Sarih Tercümesi, II, 847) hadisi gereğince sözü edilen yedi uzvun yere değmesi gerekir. Alınla birlikte burnun da değdirilip değdirilmeyeceği konusunda tam bir görüş birliği olmamasına rağmen; hadisi rivayet eden Abdullah b. Abbâs, Hz. Peygamber'in alnını gösterirken burnunu da işaret ettiğini bildiriyor.
     Bir başka hadisi de Ebu Said el-Hudri rivayet ediyor: "Rasûlüllah'ın halka kıldırdığı bir namazda, alnında ve burnunda çamur eseri görüldü" (Sünen-i Ebu Davud, II, 54).

     Secde, rükudan doğrulduktan sonra yapılır. Hanefi alimlerine göre rükudan doğrulduktan sonra "Semiallahü limen hamideh Rabbena lekel hamd" denir ve ardından "Allahu ekber" diyerek secdeye gidilir. Ancak, değişik hadis-i şeriflerde, bunların dışında da duaların yapılabileceği ve hatta rükûdan sonraki duruşun kıyamdaki kadar uzun olabileceği bildirilmiştir. Bu konuya örnek olması açısından; Enes b. Malik diyor ki:

     "Kısalıkta ve uzunlukta Rasûlüllah'ın arkasında kıldığım namaz kadar hiç bir kimsenin arkasında kılmadım. Rasûlüllah (s.a.s) 'Semiallahü limen hamideh' dediği vakit biz (içimizden) 'herhalde şaşırdı' diyecek kadar ayakta durur, sonra tekbir alır ve secdeye varırdı. İki secde arasında da biz, 'herhalde namazda şaşırdı' diyecek kadar otururdu" (Sünen-i Ebû Davud II,16). Cemaatle kılınan namazlarda "Semiallahü limen hamideh" sözünü imam açıktan söyler, cemaat ise bunu söylemeyip ardından sessizce "Rabbena lekel-hamd" der. Secdeye giderken, hadis-i şerif gereğince önce dizleri sonra elleri yere koymak gerekir. Rasûlüllah'ın bu konuda, ellerin dizlerden önce konulmasını emreden hadisleri varsa da, bunların daha sonra neshedildiği hakkındaki rivayetler daha güçlüdür. Ancak, İmam Malik, sözkonusu hadisler uyarınca secdeye inerken önce ellerin sonra dizlerin konması görüşündedir. Hanefi ve Şafiîler ise şu hadise göre amel ederler: "Vail b. Hucur'dan; Rasûlüllah'ı secde ederken dizlerini ellerinden önce koyduğunu, secdeden kalkarken de ellerini dizlerinden önce kaldırdığını gördüm" (Sünen-i Ebû Davud, II, 5):

     Secdedeki duruş ve ne okunacağı:
     Secdede el ve ayakların kıbleye doğru olması gerekir. Yukarıdaki hadis gereği burun da dahil yedi uzuv aynı anda yere değdirilir. Göğsü ve dirsekleri yere değdirmemek, büzülmeyip kolları açık tutmak ve düz durmak sünnettir. Rasûlüllah buyuruyor:
     "Sizden biriniz secde ettiği vakit ellerini köpeğin döşediği gibi döşemesin, uyluklarını bitiştirsin" (Ebu Davud, II, 48). Ayaklar, parmak uçları yere değecek şekilde dik tutulur, secde anında ayaklar yerden kalkmamalıdır.

     Secdede alnın konulacağı yer çok yumuşak olmamalıdır. Hafif bir yumuşaklık olduğu halde, alın, yerin katılığını hissederse bu secde caiz olur; ancak yün, pamuk, saman, kar gibi şeylerin üzerine yapılan bir secdede yüzün tamamen gömülmesine rağmen alın yerin katılığını hissetmezse bu secde olmaz. Temel şart, yüzün gömülmemesi ve alnın yerin katılığını hissetmesidir.

     Secde edilecek yer ayakların bastığı yerden diz boyundan yaklaşık otuz santimetreden fazla yüksek olmamalıdır. Bundan daha azı ise namaza bir zarar vermez. Ancak cemaatle kılınan bir” namazda yerin darlığı nedeniyle secdeyi yerde yapma imkanı olmadığı durumlarda arka saftaki cemaat ön saftakilerin sırtına secde edebilir. Bu ise, secde yapanla sırtına secde yapılan kişinin aynı vaktin namazını kıldığı durumlarda geçerlidir.

     Secdede okunacak dualara gelince; Hanefiler, Hz. Huzeyfe'den gelen şu hadis uyarınca secdede "sübhane rabbiyel a'la" duasını okurlar. Huzeyfe (r.a) diyor ki: "Hz. Peygamber rükuunda 'sübhane rabbiyel azim'; secdesinde de 'sübhane rabbiyel a'la' derdi" (Ebu Davud, II, 30). Kaç defa söylenileceği hakkında da ölçü alınan hadis şudur: Abdullah b. Abbas bildiriyor: "Sizden biriniz rükû yaptığı zaman üç defa sübhaneke rabbiyel azim desin. Üç, tesbihin en az miktarıdır. Secde ettiği vakit de üç defa sübhâneke rabbiyel a'lâ' desin; bu, tesbihin en azıdır" (Ebu Davud, II, 40). Ancak Rasûlüllah'ın secdelerinde bunun dışında da değişik dualar yaptığı bir gerçektir. Örneğin,
     "Sebbih isme rabbikel a'lâ";
     "sübhâne rabbiyel a'lâ ve bihamdih";
     "Subbuhun, kuddusün, Rabbul melâiketihî ve'r-rühi";
     "Sübhâne zil-ceberüt vel-meleküt, vel-kibriyâi velazameh";
     "Allâhümme Rabbenâ ve bihamdike, Allâhümmeğfirlî";
     "Allâhümmeğfirlî zenbî küllehu diggahu ve cillehu ve evvelehu ve âhirehu alaniyetehu ve sırrahu";
     "Eüzu bi rıdâke min sehatike ve eüzu bimuâfâtike min ukûbetike ve eûzu bike minke lâ ahsî senâen aleyke, ente kemâ esneyte alâ nefsike" gibi duaları Hz. Peygamber secdelerinde okurdu (Ebu Davud, II, 28-35).

     Secdede ne kadar süre kalmak gerektiği hakkında da yine hadis-i şerif gereği en az üç kez sübhane rabbiyel a'la' diyecek uzunlukta durmak gerektiğini kabul eden Hanefilere göre tek rakamlı olmak şartıyla beşe, yediye, dokuza çıkarmak mümkündür, müstehaptır. Bu konuda Hz. Peygamber şöyle buyuruyor: "Kulun secdedeki anı, Rabbine en yakın olduğu andır; onun için (secdede) duayı çoğaltın" (Ebu Davud, II, 33). Bütün bu hadislerden çıkan sonuca göre secde (ve namaz), kesin kalıplarla kuşatılmış statik, dar çerçeveli bir bedensel hareket değil; müslümanın şartlandırılmış kurallardan kendini kurtarıp içten, Allah'a yönelmiş bir kalple Allah'ın ve Rasûlünün öğrettiği şekilde gücünün yettiği çoklukta ve uzunlukta dua edeceği değerli bir andır. Rasûlüllah'ın yaptığı gibi, gerektiğinde secdede uzun süre kalıp gözyaşı dökebilmelidir. Namaz kuru bedensel hareketlerden kurtarılmalıdır ki; ruhun derinliklerinde işlev yüklensin, insanı Allah'a yakınlaştırma fonksiyonunu kazanabilsin.

     İki secde arasında göz önünde bulundurulması gereken hususlar:
     Secdeleri hızlı hızlı yapmamak, Rasûlüllah'ın deyimiyle "karganın yem toplaması gibi acele etmemek" gerekir. Birinci secdeden kalktıktan sonra oturma vaziyetine geçmeden aceleyle ikinci secdeye gitmek namazın adabına aykırıdır. Hanefi mezhebine göre iki secde arasında sağ ayak parmaklar üzerine dikili, sol ayak içe bükülerek onun üzerine oturulur; bir kez sübhanellah' diyecek uzunlukta durulduktan sonra ikinci secdeye gidilir. Bu oturuş anında eller dizlerin üzerine konur, bakış ise secde yapılan yere doğru çevrilir. Hanefi mezhebinin bu kuralları Peygamberimizin hadislerine dayanmaktadır; ancak Rasûlüllah'ın değişik zamanlarda farklı şekillerde namaz kıldığı bir gerçektir ve yine iki secde arasında uzun süre oturup dua etmek de onun sünnetlerindendir. Bir hadis-i şerifte; onun rükû, secdesi ve iki secde arasındaki duruşu aynı uzunlukta olduğu bildirilirken; bir diğer hadiste, Ashab, O'nun çok uzun durmasını garip karşılayıp yoksa şaşırdı mı? diyecek hale geldiği yukarıdaki hadis-i şeriflerden birinde geçti. Bu oturuşlarda da çeşitli şekillerde dua yapan Peygamberimizin şu duayı yaptığı rivayet ediliyor: "Rabbi'ğfirlî". Secdeye kapanırken ve kalkarken Allahü ekber diyerek tekbir alınır.

     Cemaatle kılınan namazlarda arka safta bulunan kadınlar, erkekler secdeden doğrulmadan başlarını kaldırmamaları gerekir. Rasûlüllah buyuruyor: "Siz kadınlardan kim Allah'a ve âhiret gününe inanmışsa erkekler başlarını kaldırmadan başını kaldırmasın” (Ebu Davud, II,15). Bu, kadınların kalplerini şeytanın vesvesesinden korumak için konulmuş bir kuraldır. Namazın farzlarından olan görünen maddi pisliklerden temizlenmek, secde yapılacak yer için de geçerlidir; dolayısıyla temiz bir yere secde yapılır. İnsanların yoğun olarak gelip geçtikleri sokaklar, gübrelik, çöplük gibi yerlerde namaz kılınmaz. En değerli secde, alnın kuru toprağa değdiği andaki secdedir; ancak hasır, kilim, halı, elbise, çimen gibi şeylerin üzerine de yapılabilir. Özürsüz dahi olsa yere serilen herhangi temiz bir şey üzerine secde edilebilir. Dışarıda yapılan secdelerde serilen şeyin amacı yerin sıcaklığından-soğukluğundan, sertliğinden, kısaca namazda insanı rahatsız edecek bir durumdan korunmak için olursa mümkündür, fakat rahatsızlık verecek hiç bir durum olmadığı halde alnını yere değdirmek istemediği için birşey sererse bu caiz olmaz. Zaruret halinde birşey sermek caizdir. İmam Mâlik'e göre ise kilim, keçe, posteki gibi yer cinsinden olmayan bir şey üzerine secde edilmesi mekruhtur. Hz. Enes (r.a)'dan nakledilen bir hadis-i şerife göre; "sahabeler Allah'ın Rasûlü ile birlikte bulunup namaz kılarken bazıları şiddetli sıcaktan elbiselerinin ucunu secde yerine koyup onun üzerine secde ederlerdi" Ancak, özürsüz olarak el veya üzerindeki elbisenin bir ucuna secde etmek mekruhtur. Caferi mezhebine göre, secde ancak toprak ve taş cinsinden bir şey üzerine yapılabilir, camilerdeki halı ve kilim üzerine secde yapılamaz. Bu inançtan dolayı camilerde veya evlerde namaz kılarken secde edecekleri yere bir taş parçası koyarak onun üzerine secde ederler. Ancak, yere değmesi gereken "alın"ın tanımındaki farklılıklar küçük taş parçası üzerine secde edilip edilemeyeceğini gündeme getirmektedir. Bir tanıma göre alın, iki kaşın üzerinden saç bitimine kadar olan yerdir. Bu tanıma itibar edilirse secde edilecek taşın en az tarifi yapılan alın büyüklüğünde olması gerekir. Diğer bir tanıma göre ise alın, şakaklar arasında kalan kısımdır ki buna göre taş küçük de olsa olur.

     Secdede dikkat edilmesi gereken diğer bir nokta da, baştaki takke ve sarığın alnın yere değmesine engel olmaması gerekir. Alın açık olmalı, takke veya sarık ile kapatılmamalıdır.

     Kur'an-ı Kerim'de secde hakkında birçok âyet vardır: "Ey iman edenler, rükû edin, secde edin; Rabbinize ibadet edin, hayır dileyin ki umduğunuza eresiniz" (el-Hacc, 22/77).

     Yukarıda anlatılan namaz secdesi dışında iki tür secde daha vardır. Namazda yapılan hataları hatırlayınca namazın sonunda yapılan Sehiv* (unutma) secdesi, diğeri de Kur'an okurken secde âyetlerinden sonra yapılan Tilavet secdesi *.


     Sehiv secdesi, namazın vaciblerinden birinin veya daha fazlasının unutularak terkedilmesi veya farzlarının geciktirilmesi sonucunda bunları telafi etmek için yapılır. Yapılışı ise şöyledir: Son oturuştaki dualar okunduktan sonra eğer cemaatla kılınan bir namaz ise sağa verilen selamdan, tek başına kılınan namaz ise iki tarafa verilen selamdan sonra namazı bozmadan iki defa secde yapılır, aynı son oturuştaki gibi dualar okunduktan sonra selam verilir ve namaz biter (Ayrıca bk. Sehiv Secdesi).
     Tilavet secdesi ise secde âyeti okunduktan sonra ister hemen ister daha sonra kıbleye dönüp bir defa secde yapmak ve kalkarak selam vermekle olur.

Fedakâr KlZMAZ
ŞAMİL İSLAM ANSİKLOPEDİSİ